Keban Hidroelektrik Santrali’nde (HES), %100 yerli jeneratör testleri tamamlanarak başarıyla devreye alındı.
Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürü İzzet Alagöz, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez‘in Türkiye’nin sadece hidroelektrik santrallerden üretilen elektrik için kullanılan jeneratörlerin de %100 yerli ve milli imkanlarla üretebilir aşamaya gelmesi hedefini hatırlattı. Alagöz, Keban Barajı için yüzde yüz yerli ve milli, 160 megavat gücündeki dev jeneratörü tamamen EÜAŞ‘ın ürettiğini söyledi.
Halihazırda iki yerli jeneratörün devreye girdiğini vurgulayan Alagöz, “24 saat çalışıyor. Böyle kritik bir jeneratörü üretmek kolay olmadı ama sonunda başardık. Bu tecrübemizi ilgili kamuoyu ile paylaşmaya hazırız. Bize güvenen ve desteğini esirgemeyen Bakanımız Sayın Dönmez‘i mahcup etmedik. Allah’a hamdolsun” dedi.
“Enerji alanındaki en önemli projelerden biri”
Alagöz, Keban Barajı için jeneratör üretmenin enerji alanındaki önemli projelerden olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Türkiye’deki elektrik üretiminin hikayesinin ilk başladığı ve üçüncü büyük santralimiz olan Keban, aynı zamanda Fırat Nehri‘nin ana kolu üzerindeki ilk hidroelektrik santralidir. Keban Barajı‘nın 8 ünitesi var. Barajın üzerine kurulduğu Fırat, Türkiye’nin su ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını karşılıyor. Ülkemizde su ve elektrik deyince ilk akla gelen yer Fırat Nehri’dir. EÜAŞ‘ın hidroelektrik üretim kısmının yaklaşık %60 kadarını Fırat‘tan üretiyoruz. Türkiye’de yerli ve milli üretime önem veriyoruz.
Yıllardır yerli üretimle ilgili toplantılar düzenliyorum ve her toplantıda bunu vurguluyorum. 19 ay önce bu kurumda görevlendirildim. Keban Barajı‘ndan bırakılan su, tarım, içme suyu ve elektrik üretimi için çok önemli. Böylesi önemli bir santralde yerli jeneratörleri üretme fikri, değerli Genel Müdür Nevzat Şatıroğlu döneminde alınan bir karardı. Ancak çok ciddi ve iddialı bir karar olduğunu ifade etmeliyim. Çünkü Türkiye’nin en kritik noktasındaki bu baraj hata kabul etmez. Bu yüzden hata yapma lüksümüz yoktu.”
“Hiçbir destek almadan yaptığımız bir jeneratör oldu”
Bu denli büyük bir jeneratörle ilgili ülkede yeterli tecrübenin olmadığını anlatan Alagöz, yüksek fiyat veren yabancı firmalarının da kendilerinin tercih etmediğini ve üretime sıfırdan başladıklarını söyledi.
Alagöz, bu jeneratörü üretmenin kolay olmadığını vurgulayarak, kendisi göreve geldiğinde mühendislik çalışmalarının sona ermiş olduğunu ve montaj aşamasına gelindiğini belirtti.
Sonrasında devreye alma safhasında istenilen sonuca ulaşılamadığını vurgulayan Alagöz, “Jeneratör üretimine, tersine mühendislik ile başlayınca tasarımından kaynaklanan hatalar tespit ettik. Kendi mühendisliğimizi kullanmak zorunda kaldık. Ama yılmadık. Kolayı tercih edip, ihale çözümü de aramadık. İçimizde kanayan yara olan yerli mühendisliğin bir yerde kendini göstermesi gerektiğini düşündük. Bu duygularla ‘Jeneratörü kendimiz yapalım’ dedik. Bu jeneratör tamamen EÜAŞ çalışanlarıyla hiçbir destek almadan yaptığımız bir jeneratör oldu” dedi.
“Güzel ülkemize armağan olsun”
Yeniden mühendisliği gözden geçirip bütün hesapların yapıldığını anlatan Alagöz, şunları söyledi:
“Daire başkanlarıyla iş bölümü yaptık. Tatil bayram demedik, uluslararası standartlarda tasarım, üretim ve test protokollerini inceledik. Her şeyi yeniden öğrendiğimiz bu projeyi sonlandırdıktan sonra, birinci türbin jeneratörünü devreye aldık. Aşırı öz güvenden değil, yapmak zorunda olduğumuz, inandığımız için başardık. Bu tecrübemizle ikinci türbin jeneratörünü de yapmaya karar verdik. Birinciye harcadığımız 16 aylık süreden sonra, ikinci jeneratörü sadece 4 ay gibi kısa bir sürede ürettik. 22 Mart’ta büyük bir coşku ile devreye almayı başardık. Hatta ikinci jeneratörde verimliliği %10 arttırdık. Biz bütün bilgi, beceri ve birikimimizi kayıt altına aldık. Bunları bütün ülkeyle paylaşmaya hazırız. Güzel ülkemize armağan olsun.”
