Geleneksel ticaretten farklı olan e-ticaret, günümüzde en çok tercih edilen alışveriş yöntemlerinin başında geliyor. Hızlı ve pratik olması sunduğu önemli avantajlar arasında gösterilirken, pandemi ile birlikte sağlık, hijyen, sosyal mesafenin alışveriş merkezlerinde korunabilme hassasiyeti de yine e-ticarete yönelimi artırdı. Yoğun çalışma hayatı, kentleşmenin etkisi, ulaşım problemleri de yine tüketiciyi bu platformlara yönlendiriyor…
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Reklamcılık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Özgül Dağlı, son yıllarda öne çıkan alanlardan biri olan e-ticaret siteleri, pazarlama ve reklam konusuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
İnternet ve sosyal medya, önemli ve etkili mecralar oldu
2000 yılını takip eden zaman diliminde internet ve sosyal medyanın daha önemli ve etkili birer mecra konumuna geldiğini ifade eden Doç. Dr. Özgül Dağlı, “Dijital reklam ve pazarlamada kullanılan internet teknolojisinin hemen hemen her bireye birçok olumlu yönde etkisi bulunmaktadır. İnternetten iletişim, eğlence, eğitim, araştırma, sosyal medya kullanımı, alışveriş gibi pek çok alanda yararlanılabilmektedir.” dedi.
Son zamanlarda internet üzerinden alışveriş yapma alışkanlığının çok yoğun bir biçimde artarak önem kazandığını söyleyen Doç. Dr. Özgül Dağlı, “İnternet üzerinden alışveriş yapılan platformların temelini elektronik ticaret siteleri oluşturmaktadır. Kısaca e-ticaret siteleri olarak adlandırılan bu siteler de 2000 yılından sonra temelleri hızlı bir şekilde atılan bir ticaret türü olmuştur.” dedi.
E-ticaret, taraflarına ve faaliyetlerine göre ikiye ayrılıyor
Geleneksel ticaretin bir alternatifi olmayan e-ticaretin, internet teknolojinin tüketicilere sunduğu yararlı bir alan haline geldiğini ifade eden Dağlı, “E-ticaretin belli başlı türleri bulunmaktadır. Bunlar taraflarına ve faaliyetlerine göre ikiye ayrılmaktadır. Taraflarına göre e-ticaret türleri: İşletmeden işletmeye e-ticaret, işletmeden tüketiciye e-ticaret, tüketiciden tüketiciye e-ticaret, işletmeden devlete e-ticaret, tüketiciden devlete e-ticaret olarak ayrılmaktadır. Faaliyetlerine göre e-ticaret ise doğrudan ve dolaylı e-ticaret olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.” diye konuştu.
İşletmeciden tüketiciye yönelik siteler her geçen gün artıyor
Hem dünyada hem de Türkiye’de işletmeden tüketiciye yönelik e-ticaret sitelerinin sayısının her geçen gün arttığını kaydeden Doç. Dr. Özgül Dağlı, belirli kategorilerde çok sayıda sitenin ürünlerini siteleri üzerinden hedef kitlelerine sunduğunu söyledi.
Hızlı ve pratik olması en önemli avantajlarından…
Geleneksel ticaretten farklı olan e-ticaretin günümüzde çok tercih edilmesinin nedenlerine işaret eden Doç. Dr. Özgül Dağlı, “E-ticaret, günümüzde pandemi ile birlikte sağlık ve hijyenik koşulların sağlanması, sosyal mesafenin alışveriş merkezlerinde korunabilmesinin imkansızlığı, yoğun çalışma hayatı, kentleşmenin etkisi, ulaşım problemlerinin ortaya çıkması gibi belirli başlı nedenlerden dolayı tüketicilerin dikkatini çekmekte ve onlara avantajlar sağlamaktadır. Özellikle hızlı ve pratik olması, e-ticaret sitelerinin en önemli avantajlarından biri olarak gösterilebilmektedir.” dedi.
Güven en önemli konuların başında geliyor
E-ticaret sitelerinin avantajlarının olmasının yanında dezavantajlarının da bulunduğunu kaydeden Doç. Dr. Özgül Dağlı, “Özellikle güven problemi en dikkat çeken sorundur denilebilmektedir. Güven sorunu ve hesap verilebilirlik aslında dijital iletişim ve dijital reklamcılık için en önemli konuların başında yer almaktadır. Bu bağlamda da dijital reklam platformları ve e-ticaret sitelerinde yer alan markaların marka imajı ve marka konumlandırması ve prestiji oldukça önemsenmektedir. İlk sıralarda, tüketicilerin söz konusu sitelere duydukları güven gelmektedir. Alışverişin kolaylığı, kargonun teslim edilme süreci ve satış sonrası hizmetlerin de tüketici beklentilerini karşılar bir biçimde olması da bir o kadar önemlidir.” şeklinde konuştu.
Güven problemini aşmak için reklam çalışmalarına önem veriliyor
Tüketicilerin güven problemini aşmak amacıyla da e-ticaret ile ilgili işletmelerin belirli iletişim çalışmaları yaptığına dikkat çeken Doç. Dr. Özgül Dağlı, “Bu konuda daha fazla tüketicinin dikkatini çekip hem e-ticaret sitelerinin bilinmesi hem de e-ticaret sitesi ile ilgili farkındalık sağlandıktan sonra tüketicilerin satın alma davranışı göstermesi amacıyla reklam çalışmaları yapılmaktadır. İnternet reklamları, e-ticaret siteleri tarafından tercih edilen reklamlardan biridir. İnternet reklamcılığı da internet teknolojisinin gelişmesi ile 2000 yılından sonra internet ortamında yer alan bir iletişim çalışmasıdır. İşletmeden tüketiciye yönelik e-ticaret siteleri, internet reklamlarını birçok web sitesinde yayınlatarak hedef kitlelerine ulaşmaya çalışmaktadır. Buradaki asıl amaç, e-ticaret sitelerinden tüketicilerin alışveriş yaparak satın alma davranışı göstermesini sağlamaktır.” dedi.
Reklam tüketim kültürünün oluşmasında çok etkili oluyor
Reklamların tüketim kültürünün oluşmasında, sürdürülmesinde ve yayılmasında etkisi en fazla olan yöntemlerden biri olarak kabul edildiğini kaydeden Doç. Dr. Özgül Dağlı, sözlerini şöyle tamamladı:
“Tüketiciler gündelik yaşamında binlerce reklam mesajı ile karşılaşabilmekte, ihtiyaçlarını ve de tüketim önceliklerini reklamlar vasıtasıyla belirleyebilmekte, reklamları kendi yaşantısına yönlendiren en baskın faktörlerden birisi haline getirebilmektedir. Reklamcılar Derneği’nin 2020 verilerine göre Türkiye’de toplam medya ve reklam yatırımlarının %25’ini reklam yatırımları oluşturmaktadır. Televizyon reklamları göze ve kulağa hitap etmesi nedeniyle duygu yoğunluğunu izleyici kitleye daha baskın şekilde aktarma özelliğine sahiptir. Reklamın etkisini artırmak için yalnızca bilgi vermek ile yetinilmemekte aynı zamanda görsel ve işitsel unsurlarla reklamlarda duygusal bir atmosfer oluşturulmaktadır. E-ticarete olan güvenilirlik sorunun ortadan kalkması ile bu durum daha çok tüketicinin e-ticaret sitelerine yöneleceğini göstermektedir. Kentsel yaşamın getirdiği zaman problemi kişilerin e-ticarete yönelmesini sağlamaktadır. Mağaza mağaza gezip geleneksel yöntemler ile alışveriş yapan tüketici zaman kaybı yaşamakta ve birçok açıdan dezavantajlı konuma düşmektedir. E-ticaret siteleri tüketicilere pratikliği getirmiştir.”
